Iσμήνη
Λοιπόν, εγώ μεγάλωσα σε μια οικογένεια, έτσι, που θα τη λέγανε πολύ μητριαρχική, με την έννοια του ότι δεν μεγάλωσα τόσο πολύ με το στερεότυπο που μας δίνει η πατριαρχία, ειδικά στην Ελλάδα, ότι είναι η γυναίκα.
Η μάνα μου δούλευε, γυρνούσε σπίτι αλλά δεν είχε αυτό το ότι εντάξει τώρα είμαι μάνα οπότε θα τα αναλάβω όλα πάνω μου. Δεν ήταν ακριβώς ότι τα μοιραζόταν με τον πατέρα μου γιατί υπερεργαζότανε, αλλά είχε βρει έναν τρόπο ώστε να μην έχει πάρει όλο αυτό που η πατριαρχία λέει ότι είναι μητρότητα. Δηλαδή ότι σφάζομαι οπωσδήποτε για τα παιδιά μου, είναι πάντα τα παιδιά μου προτεραιότητα και επίσης δεν είδα ποτέ τη μάνα μου να είναι παθητική προς οποιοδήποτε παλιμπαιδισμό του πατέρα γιατί ο άνδρας στην πατριαρχία έχει αυτό το να μπορεί να είναι έφηβος για πάντα και η γυναίκα να πρέπει να είναι από πίσω και να τον μαζεύει σε μια ετεροκανονική σχέση. Και επίσης αυτό που είχα πάντα σαν πρότυπο και από τις γιαγιάδες μου ήδη ήταν το ότι πρέπει να μάθεις ότι δεν πρέπει ποτέ να εξαρτηθείς από έναν άντρα. Το οποίο η μητέρα μου το μετέφρασε ότι πρέπει να σπουδάσεις, να ξέρεις ότι θα έχεις πάντα τη δουλειά σου, ότι θα μπορείς να ξεφύγεις από ένα πλαίσιο σχέσης όπου είσαι εξαρτημένη και δεν μπορείς να φύγεις γιατί αν φύγεις θα πεθάνεις της πείνας.
Τώρα, εγώ ρε παιδάκι μου επειδή αυτό το είχα πάρα πολύ στο μυαλό μου ότι έτσι λειτουργεί και οι γυναίκες πάντα θα δουλεύουνε και είναι ενδυναμωμένες, έχουν τα λεφτά τους και δεν ρωτάνε ποτέ τον άντρα τους τι θα κάνουν αυτά λεφτά , θεωρούσα ότι είναι έτσι και η πρώτη μου επαφή με σπίτι που η μητέρα δεν δούλευε, είτε το παρουσιάζουν ως δικές τους επιλογές και δεν ξέρω κατά πόσο ήταν όντως μια συνειδητή επιλογή να κάτσει σπίτι να μεγαλώσει τα παιδιά όσο ο άντρας βγαίνει, δουλεύει και δεν έχει καμία εμπλοκή, θυμάμαι ότι με είχε ξενίσει πάρα πολύ, είχα δυσκολευτεί πάρα πολύ ακόμα και να κάνω παρέα με αυτά τα παιδάκια έξω από το σχολείο που δεν είχα τη συνειδητοποίηση του φεμινισμού απλά ήξερα ότι εμένα η οικογένεια μου δεν λειτουργεί έτσι.
Είχα ρε παιδί μου, αυτό, μάνα καριέρας, με το λίγο πιο δευτεροκυματικό του φεμινισμού. Αργότερα όμως κι επειδή κι εγώ είμαι παιδί έτσι των zeros, εντάξει, δεν μπορούσα να πω ότι αντιλαμβανόμουν τόσο πολύ την πατριαρχία, με την έννοια ότι είχα πάντα θέματα με το σώμα μου, είχα διατροφικές διαταραχές, δεν μου άρεσε….ένιωθα ότι έχω μικρό στήθος, ότι δεν είμαι τόσο ωραία, έχω παραπάνω τριχοφυΐα, αλλά αυτά δεν τα είχα μεταφράσει ποτέ στο ότι προέρχεται από την πατριαρχία και είχα μάθει να τα μισώ αυτά στον εαυτό μου. Να με βλέπω πάντα ως χοντρή, πάντα ως άσχημη και πίστευα ότι φταίει κάτι μέσα μου, ότι εγώ αλλά αυτά δεν τα είχα μεταφράσει ποτέ στο ότι προέρχεται από την πατριαρχία και είχα μάθει να τα μισώ αυτά στον εαυτό μου. Να με βλέπω πάντα ως χοντρή, πάντα ως άσχημη και πίστευα ότι φταίει κάτι μέσα μου, ότι εγώ είμαι έτσι πρώτον αλλά κι εγώ δεν μπορώ να μ’αγαπήσω γιατί εγώ είμαι χαλασμένη.
Οπότε μετά αυτό μου έκανε, ξέρεις, αυτό που όλα τα παιδιά πάνε αντίθετα στους γονείς τους, εμένα με έκανε έτσι να βλέπω τις φεμινίστριες ως αυτές τις τρελές με τις αξύριστες μασχάλες, που είναι υπερβολικές και έλα μωρέ αφού ψηφίζουμε και δουλεύουμε είμαστε μια χαρά.
Στα δεκαπέντε μου, εκεί στην Α λυκείου, είχα σχέση με έναν τύπο που ήτανε αυτό που ονειρευόμουν γιατί ήταν έτσι 2-3 χρόνια μεγαλύτερος, μόλις είχε τελειώσει το σχολείο, σπούδαζε, ήταν ανθρωπιστής, ήτανε χίπις, οπότε είπα, wow, έχω πιάσει την καλή, ήταν πανέμορφος, όλες μου οι φίλες -γιατί είχα ήδη μπει στους εναλλακτικούς, με πολλά εισαγωγικά, κύκλους του λυκείου- ξέρεις, ζηλεύανε, και πότε θα έρθει αυτός να είμαστε όλοι μαζί,
εγώ, επειδή είχα μπει σε όλο αυτό δεν συνειδητοποιούσα ότι πάρα πάρα πολλές φορές το “είσαι πάρα πολύ βαμμένη, γιατί είσαι πάρα πολύ βαμμένη;”, “αυτό που φοράς είναι πάρα πολύ κοντό”, “γιατί φοράς τακούνια;” ή έχουμε βγει “γιατί τρως τόσο πολύ;”, εγώ δεν το έβλεπα ώς κακοποίηση, το έβλεπα ως ότι “κοίτα το αγόρι μου προσπαθεί να με κάνει κι εμένα την τέλεια, χιπις, καλλιτέχνιδα”, απλά κάτι μέσα μου ένιωθε τρελή πίεση. Δηλαδή ένιωθα ότι δεν ήθελα να τον βλέπω. Θυμάμαι, έχουμε πάει διακοπές με τους γονείς μου, τελευταίες διακοπές που πήγα μαζί τους και με έπαιρνε τηλέφωνο και είχε έρθει ο καλύτερος μου φίλος, ο οποίος, όχι ότι έχει σημασία αλλά είναι και πάρα πολύ γκέι ρε παιδάκι μου, δεν έχει καμία σημασία απλά ξέρεις είναι το έξτρα της πατριαρχίας, και τον άκουσε από πίσω να μιλάει και μου ούρλιαζε, ότι ποιος είναι αυτός, και είσαι με άλλον άντρα, και που είσαι και μου είχες πει..και εγώ ήμουν 15..
Εγώ όταν του είχα πει ότι μου αρέσουν και γυναίκες μου είχε πει ότι όλο αυτό είναι στο κεφάλι μου και απλά περνάω τη φάση μου και ότι εμείς είμαστε φτιαγμένοι ο ένας για τον άλλον οπότε εντάξει, δεν δίνει σημασία σε αυτό. Μέχρι που κάποια στιγμή βρεθήκαμε σε ένα πάρτυ, εγώ για κάποιο λόγο απέφευγα πάρα πολύ να κάνω σεξ μαζί του, και σε αυτό το πάρτυ έγινε πάρα πολύ παραβιαστικός, εγώ δεν το συνειδητοποίησα
Κάποια στιγμή, άρχισα να εμπλέκομαι πολύ έντονα με το αντιφασιστικό και το εργατικό κίνημα, και κάποτε βρέθηκα σε ένα τύπου ρεμπέτικο πάρτυ και γνωρίζω μια κοπέλα η οποία ήρθε πάρα πολύ σκασμένη από τα δικά της και εμένα μου βγήκε μια φροντιστικότητα από το πουθενά, ότι “τι έχεις; να σε βοηθήσω;” και μου λέει “τίποτα, απλά είδα τον βιαστή μου”. Εγώ παθαίνω σοκ γιατί μέχρι τότε δεν έχω ξαναμιλήσει, δεν έχω ξαναέρθει σε επαφή με επιζώσα. Δηλαδή είχα τον βιασμό στο μυαλό μου ως αυτό που γίνεται σε ένα σοκάκι, τα βράδια και είναι μια στις χίλιες, οπότε δεν θα έρθω ποτέ στη ζωή μου σε επαφή με θύμα βιασμού και είναι κάτι πάρα πολύ μακρυά από μένα. Και αρχίζουμε να μιλάμε, και έγινε πάρα πολύ συναισθηματική και ήτανε και μεθυσμένη οπότε έκανε ένα oversharing τεράστιο και άρχισε αυτό που μου λέει να είναι αυτό που έχω βιώσει ακριβώς. Και είναι η πρώτη φορά που θυμάμαι ότι γύρισα και πάρα πολύ κυνικά της είπα “Α, αυτό μου έχει συμβεί και μένα”. Και ότι πάγωσε και μετά συνειδητοποίησα και λέω “Ω σκατά, αυτό μου έχει συμβεί και μένα.
Πήγα σπίτι μου και ήμουν πάρα πολύ σοκαρισμένη και έβαλα τα γεγονότα κάτω και είπα ότι οκ πρέπει να τα βάλεις όλα σε μια σειρά. Και άρχισα να διαβάζω για τον ενδοσυντροφικό βιασμό, στον οποίο εγώ δεν πίστευα γιατί στο μυαλό μου ήταν ότι αφού καυλώνεις πάντα με τον σύντροφό σου πως γίνεται να σε βιάσει;
Μετά, έτσι, άρχισα να διαβάζω πολύ περισσότερο, ήρθα σε επαφή με πολλά φεμινιστά, ήμουν ήδη στο queer κίνημα, είχα πιάσει και τη δουλειά μου σε έναν queer θίασο, και μετά με την δολοφονία του Ζακ ήρθα σε πάρα πολύ έντονη επαφή όντως με το φεμινιστικό κίνημα. Δηλαδή πήγα στις πρώτες μου συνελεύσεις και άρχισα να μιλάω πολύ και βρήκα τη Σοφία την κουμπάρα μου και αρχίσαμε πολύ, πολύ να μιλάμε και θυμάμαι ότι το πρώτο έτσι εύσημο που πήρα ούσα φεμινίστρια, μου είναι ακόμα πάρα πολύ δύσκολο να πω ότι είμαι είτε φεμινίστρια είτε ακτιβίστρια, δηλαδή νιώθω ότι είναι πάρα πολύ βαρείς τίτλοι, ήταν όταν κάποια στιγμή κάτι έλεγε ένας φίλος μας ο οποίος είναι ψάλτης και του απάντησα, που ήταν η πρώτη φορά με σεβασμό που απάντησα σε άνθρωπο που μιλάει για τη θρησκεία και του λέει η Σοφία “Κράτα το αυτό γιατί η Ισμήνη είναι η πιο σκληροπυρηνική φεμινίστρια που ξέρω". Όποτε ήταν το πρώτο εύσημο ότι “Wow, αυτό το άτομο το οποίο για μένα είναι πάνω σε ένα βάραθρο για το τι πρέπει να είμαι σαν άνθρωπος, με αναγνωρίζει.
Έπειτα στην δεύτερη καραντίνα, είχα μόλις τελειώσει από μια πολύ όμορφη σχέση που είχα, που ήταν πολύ όμορφος ο χωρισμός μείναμε πολύ καλοί φίλοι, οπότε εγώ είχα επουλώσει πάρα πολλές από τις πληγές του να έχεις πολύ κακή σχέση στα 15 σου γιατί κι αργότερα είχα σχέσεις αλλά πάλι κινούνταν γύρω από αυτό το πατριαρχικό τρόπο συνύπαρξης. Ψιλοξέχασα ότι όλα αυτά που διαβάζω είναι ακόμα κοντά μου, δηλαδή υπάρχουν ακόμα εκεί έξω. Το έβλεπα λίγο ακαδημαϊκό φεμινισμό. Και γνώρισα έναν τύπο με τον οποίο υπήρξε πάρα πολύ πάθος πάρα πολύ νωρίς και αυτός μου είχε επικοινωνήσει το ότι έχει θέματα, ζητήματα με την ψυχική του υγεία, ήξερα ότι παίρνει φαρμακευτική αγωγή, επειδή στο σπίτι έχω δύο άτομα που έχουν παλέψει με ψυχικές νόσους δεν μου φάνηκε καν περίεργο.
Αυτό επειδή εγώ πάρα πολύ νωρίς το επικοινώνησα και επικοινώνησα και το ότι έχω κακοποιηθεί όχι μόνο σε σχέσεις αλλά και από τρίτους και ότι πάρα πολλές φορές μου είναι δύσκολο, ότι χρειάζομαι κάποιο χρόνο, ότι βιώνω το σεξ με έναν πάρα πολύ διαφορετικό τρόπο, αυτά άρχισε να τα εργαλειοποιεί πάρα πολύ νωρίς στη σχέση. Άρχισε με πάρα πολύ λίγα πράγματα, πάρα πολύ μικρά, όπως, είχε έρθει στη δουλειά μου και εγώ δεν μπορούσα να του δώσω σημασία γιατί δούλευα και μου έκανε μούτρα και όταν εγώ συνειδητοποίησα ότι το έκανε για αυτό μου είπε “Όχι, όχι είναι απλά έτσι η κατάθλιψη, οπότε εκεί που είμαι καλά, παύω να είμαι καλά”. Μετά έγινε αυτό όλο και πιο έντονο, όλο και πιο έντονο, όλο και πιο έντονο κι έφτασε σε ένα σημείο, είχε βρει πάρα πολύ ύπουλους τρόπους να με κακοποιεί και σωματικά πέρα από τη ψυχολογική κακοποίηση όπου μετά ας πούμε -το προηγούμενο βράδυ μπορεί να με είχε χτυπήσει πάνω σε «επεισόδιο»και το επόμενο πρωί να μου έλεγε ότι “δεν το θυμάμαι, έπαθα μπλοκ άουτ, είναι από τα χάπια μου, πρέπει να αλλάξω τα χάπια μου”. Η ψυχική νόσος δεν δημιουργεί την έμφυλη κακοποίηση.
Όπου κάποια στιγμή εγώ αρρώστησα πάρα πολύ σωματικά και το βρήκα ως μια ευκαιρία να πάω στο πατρικό μου, γιατί μέναμε μαζί. Οπότε είπα ότι πρέπει να πάω, να πάρω τα χαρτιά μου, μπορεί να πάθω κάτι, να τα έχουμε αν πάμε στο νοσοκομείο, να έχω το ΑΜΚΑ μου, το βιβλιάριο μου κλπ. Και έφυγα και όντως χειροτέρεψε αλλά το εργαλειοποίησα πάρα πολύ για να ξεφύγω από αυτό το περιβάλλον. Αυτός άρχισε να λέει ότι θα αυτοκτονήσει κι έφτασε στο σημείο να μου στέλνει μηνύματα να μου λέει ότι “Θα αυτοκτονήσω και στο γράμμα γράφω ότι φταις εσύ και θα ζεις με αυτό για πάντα. Είναι το κρίμα στο λαιμό σου.” Μέχρι που κάποια στιγμή από την πάρα πολύ απειλή αυτός έπαθε ένα, εγώ θεωρούσα ότι είναι ψυχοσικό επεισόδιο. Βγήκε έξω, εγώ πήρα τηλέφωνο την αστυνομία γιατί όντως φοβήθηκα πάρα πολύ και για αυτόν και για ανθρώπους γύρω του, διότι πάρα πολύ συχνά έβγαζε βία και προς άτομα γύρω του που εγώ έβαζα το σώμα μου ανάμεσα και εντέλει μεταφραζόταν βία σε μένα και έτσι κατέληξε να γίνει βίαιη εισαγωγή του σε ίδρυμα που εκεί έγινε, μου είπαν οι γονείς του ότι θέλει να μου μιλήσει η γιατρός που τον έχει αναλάβει γιατί θεωρεί ότι δεν της τα λέει όλα, για να ξέρει τι αγωγή
αν είναι πιο σοβαρή η κατάσταση από ότι κρίνουνε.
Εγώ είπα φυσικά να με καλέσουνε, έχοντας ακόμη στο μυαλό μου ότι θέλω να τον προστατεύσω, και τέλος πάντων από τις συνομιλίες με γιατρούς αλλά και με την οικογένειά του μου γνωστοποιήθηκε πως δεν τίθεται θέμα ψυχικής υγείας αλλά πως ήταν μια ακραία προσπάθεια χειραγώγησης που ξέφυγε από τον δικό του έλεγχο.
Τότε φρίκαρα και είπα ότι χρειάζομαι βοήθεια. Όπου μίλησα με ειδικούς, το αναλάβανε οι δικηγόροι. Ε δεν το πήγαμε εντέλει ποτέ δικαστικά γιατί δεν ήθελα να βιώσω τον επανατραυματισμό του να πρέπει να τα λέω συνέχεια σε μπάτσους, σε δικηγόρους, σε εισαγγελείς, σε ιατροδικαστές, σε ανακριτές, να αρχίσουνε να μου λένε “ναι αλλά εσύ γιατί δεν έφυγες, αφού ήταν όμως σχέση σου, βρε μήπως τα βλέπεις λίγο υπερβολικά, μήπως δεν είναι έτσι”, και το άφησα.
Μετά τελείωσε πάλι όλο αυτό με τη δεύτερη τρελή καραντίνα, και ξαναήρθα σε επαφή με άτομα τα οποία είχα χάσει λόγω αυτής της σχέσης, γιατί δεν με άφηνε να βλέπω τους φίλους μου, να γυρνάω στο σπίτι μου, ούτε να κάνω μπάνιο δεν με άφηνε ας πούμε μερικές φορές, πόσο μάλλον να δω φίλους. Το επικοινώνησα και είπαμε ότι πρέπει να γίνει μάλλον και κάτι συλλογικά. Έπειτα, ενώ το συζητούσαμε και κάναμε καλέσματα και κάπως δεν βγήκε, μετά έσκασε το me too ως τεράστια έκρηξη, και κάποια στιγμή μια φίλη μας την ακολούθησε ένα βανάκι και είπαμε οκ πλέον πρέπει να προστατεύσουμε η μια την άλλη. Και εκεί έγινε το κάλεσμα που είπαμε ότι χρειαζόμαστε μια φεμινιστική συλλογικότητα που θα είναι στις γειτονιές και δεν θα είναι ένας κεντρικός φεμινισμός που βγάζει 10 καλέσματα, γράφει και 20 κείμενα και είναι αυτό. Χρειαζόμαστε να προστατεύσουμε η μια την άλλη. Κι αυτό έχει πάει πάρα πολύ όμορφα, παρόλη τη δυσκολία του ότι μας ήρθε κάτι που δεν περιμέναμε. Και αυτό είναι πάνω κάτω.
Εμένα αυτό που με έχει δυσκολέψει πάρα πολύ, ούσα ήδη στο φεμινιστικό κίνημα και μπαίνοντας σε μια κακοποιητική σχέση έχοντας όλη την πληροφορία του τι σημαίνει η ενδοσυντροφική κακοποιηση, τι σημαίνει έμφυλη βία, τι σημαίνει πατριαρχία, όταν μου ήρθε εγώ δεν μπορούσα να το αναγνωρίσω.
Δηλαδή όταν μπήκα εγώ σ’αυτή την κατάσταση μου πήρε πάρα πολύ καιρό να κατανοήσω τη διάσταση και έβλεπα παντού ότι όντως αυτά που μου λέει για τα οποία του φταίω, είναι δικά μου λάθη. Μου έλεγε μάλιστα, πως γίνεται να πηγαίνεις στις συνελεύσεις και εσύ να μην έχεις κάνει τίποτα για τον βιαστή σου. Ή ότι είσαι κακή φεμινίστρια για αυτό κι αυτό τον λόγο. Ο κακοποιητής μου τα έλεγε αυτά. Οπότε ξέρεις, η πατριαρχία είναι τόσο βαθειά ριζωμένη μέσα μας όπου ακόμα κι όταν έχουμε διαβάσει όλα τα βιβλία, όλα τα κείμενα, έχουμε πάει σ’ όλες τις συνελεύσεις, δεν μπορούμε να την αναγνωρίσουμε και δεν ευθυνόμαστε εμείς γι’ αυτό.
Ο ίδιος είναι «φεμινιστής» και «σύντροφος». Και μάλιστα πάει σε εκδηλώσεις σε κινηματικούς χώρους. Είναι το κλασικό. Υπάρχει πάρα πολύ στο κίνημα αυτό το πράγμα. Η βιτρίνα του “εγώ είμαι αλληλέγγυος. Πέρα από το πόσους μάτσο συντρόφους που έχουμε που λένε “θα σας περιφρουρήσουμε την πορεία γιατί είσαστε γυναικούλες και δεν μπορείτε μόνες σας”, δηλαδή έχουμε αυτό από τη μία, έχουμε τους συντρόφους που λένε “ναι θα σας στηρίξουμε” αλλά δεν κατεβαίνουνε ποτέ στο δρόμο, δεν βάζουνε ποτέ το σώμα τους μπροστά με τις συντρόφισσες τους, όχι προστατευτικά αλλά γιατί όντως η πατριαρχία αυτό το σύστημα είναι κάτι που πιέζει και τα σώματα των αρρενοπωτήτων, όχι μόνο τα δικά μας.
Εγώ πλέον δεν πιστεύω κανέναν που απλά έρχεται και μου δηλώνει “είμαι φεμινιστής” ή που συμμετέχει όντως στο φεμινιστικό κίνημα. Οι πράξεις σου, ποια από τα κομμάτια της πατριαρχίας τα οποία έχεις εσωτερικεύσει, ποια δουλεύεις κάθε μέρα; Είναι πάρα πολύ βίαιο, είναι πάρα πολύ επίπονο είναι πάρα πολύ δύσκολο κάθε μέρα, όταν σου βγαίνει να πεις ξέρω εγώ αυτό που λέω είναι εσωτερικευμένος μισογυνισμός.Εμένα αυτό μου έχει βγει πάρα πολύ άσχημα. Ο κακοποιητή μου με απατούσε κιόλας, και η πρώτη μου σκέψη ήταν το ότι “εντάξει, με απατάς που με απατάς, απάτησε με με μια που να είναι καλύτερη από μένα, με αυτή, που είναι χοντρή;” Και ξέρεις μετά σκέφτηκα ότι “τι λες, ποιο σώμα κρίνεις, με ποιο δικαίωμα κρίνεις ένα σώμα, και τι είναι αυτό, από που βγήκε αυτός ο λόγος του μάτσο πατριάρχη; Αυτά δεν είναι τα δικά σου λόγια.” Δεν μισείς την άλλη γυναίκα. Δεν ευθύνεται η άλλη γυναίκα.